چهره های ماندگار ایل

میرزا مأذون قشقایی

میرزا محمد ابراهمیم"فرزند سید علیرضا "معروف به"میرزا مأذون قشقایی"در سال 1246 هجری در میان ایل چشم به جهان گشوده ودر سال1313 ه.ق.در شیراز وفات کرده است.مزارش در بقعه شاهزاده منصور واقع است که در دوره ستم شاهی تخریب گردیده است."میرزا مأذون"به سه زبان عالم اسلامی ترکی و فارسی و عربی شعر سروده است ودیوان قابل توجهی دارد که نسخه خطی آن در سال 1301 استنساخ شده واکنون در دست است. بهره ای از این دیوان را مرحوم شهبازی در سال 1367 (حدود 200صفحه)در مجموعه "قشقایی شعری "گنجانده است.میرزا مأذون هم درانواع و اوازن شعر کلاسیک ترکی طبع آزمایی کرده و قصاید و غزلیات و ترجیعات و رباعیات لطیفی سروده است وهم در انواع شعر عاشقی،ترکتازی ها کرده است.در هردو گونه شعرمیرزا مأذون،منبع اصلی اخذ قوت و الهام وی از قرآن کریم و احادیث نبوی است و تسلط استادانه و ماهرانه وی به سرچشمه های عرفان اسلامی سبب شده است که دراین اشعار تملیحات بسیار زیبا و استادانه ای به کار گیرد که به ویژه در تحمیدیه ها ونعت ها و مناقب سروده هایش فراوان به چشم می خورد . اشعار حماسی میرزا مأذون ،پرشور و حال و آثار تغزلی و غنائی وی غرق در لیریسم جاندار و زنده حالی است که برای بحث پیرامون بدایع آنها مجال وسیعی بایسته است

: صولت الدوله قشقایی

اسماعیل خان قشقایی،صولت الدوله،سردارعشایر،فرزند داراب خان،ایل بیگی ایل قشقایی که درسال 1252خورشیدی متولد شد.وی از پیشگامان جنبش مشروطیت ایران بود.صولت الدوله با هدف استقلال وتمامیت ارضی مملکت و حاکمیت ملی در حساسترین لحظات وارد فعالیت سیاسی و مبارزه مسلحانه شد.صولت الدوله از مخالفان سرسخت انگلیس بود وازآنها نفرت داشت و از مداخله آنها در امور ایران فوق العاده متأثر بود.وبارها با قشون انگلیسی و وابستگان آنان به جنگ پرداخت وی دردوره پنجم وهشتم قانون گذاری ازطرف اهالی جهرم به مجلس راه یافت. سردارعشایر از سن17 سالگی وارد خدمات دولتی ودرسال1324رسمأ به ریاست ایل قشقایی منصوب شد. وطن پرستی وعشق به ایران از وی چهره ای ضد استعماری ساخته بود که به استناد اسناد وزارت امور خارجه انگلیس همواره شیوه مخالفت سیاست انگلیسها در ایران داشته واز موانع اصلی آنان برای تسلط در منطقه فارس محسوب می شده است.بیت زیر بارها در سخنانش بارها تکرار شده است

ترک مال وترک جان وترک سر در طریق عشق،اول منزل است

اهمیت صولت الدوله به عنوان وزنه ای مهم درموازنه قدرت جنوب ایران گاه تا حدی بود که به استعفا و تغییر وزرا در تهران می انجامید.وی سرانجام در سال 1311در سن 59 سالگی در زندان قصر تهران به طرز مشکوکی به قتل رسید پس از وی نیزپسرانش از عوامل موثردر موازنه قدرت و سیاست جنوب ایران محسوب می شدند.نام وی همواره در ذهن تاریخ ایران به وطن پرستی باقی خواهد ماند

: حکیم جهانگیرخان قشقایی

حکیم جهانگیرخان قشقایی یکی از ستارگان درخشنده حوزه حکمی و عرفانی قشقایی است و او را می توان حلقه اتصال بین حکمای سا بق و معصار دانست.پدر حکیم جهانگیر خان قشقایی،محمد خان از طایفه دره شوری،تیره جانبازلو و مادرش بی بی فاطمه از اهالی دهاقان است. حکیم جهانگیرخان در ابتدای زندگی خود به تبعیت از مادر از همراهی طایفه در کوچ خودداری واوایل عمر را در مکتبخانه دهاقان تحصیل نمود و با تحصیل مقدماتی تا سطح خواندن و نوشتن آشنا گردید . سپس به تبعیت از پدر تا نزدیک چهل سالگی در ایل،با آداب و رسوم و کوهپایه های اطراف سمیرم و بروجن زندگی خود را سپری نمود . وی علاوه بر اشتغال به دامداری و کشاورزی به موسیقی سنتی شایق بود و تبحر خاصی در نواختن تار داشت . سالی به هنگام ییلاق و قشلاق که ایل به نزدیکی اصفهان خیمه می دند بعضی از افراد ایل از جمله مرحوم جهانگیر خان برای رفع حوائج وتدارکات مایحتاج یک ساله خود راهی اصفهان شدند در بازارچه چهارسوق مقصود اصفهان حکیم جهانگیر خان با همای شیرازی ملاقاتی می نماید که این ملاقات زندگی حکیم را وارد مرحله تازه ای می نماید.استعدادهای خدادادی و ایمان و صفات نیکوی پدر ومادر و تاثیر مثبت زندگی ساده در دامان طبیعت تا به سرعت گامهای بلند در زمینه تکامل معنوی و روحی و تسلط بر علوم را بردارد و در مدت کوتاهی به درجه استادی در علوم فقه ،فلسفه،عرفان ،ریاضیات ،و هیات رسد واخلاق ،ایمان،تواضع،بیان،شیواو زندگی زاهدانه همگی موجب شد تا محل تحصیل وی یعنی مدرسه صدر ومسجد جارچی رونق خاصی پیدا کرد.. مرحوم جهانگیر خان مدت چهل سال در مدرسه صدر اصفهان ساکن و مشغول تدریس فقه وحکمت و...بود عده کثیری از بزرگان و علما زیر دست وی تربیت شدند .آیت ا... حاج سید حسن بروجردی ،شهید سید حسن مدرس ،رحیم ارباب اصفهانی ،اقا ضیاءالدین عراقی ،میرزا علی اقا شیرازی (استاد شهید مطهری)،اقا شیخ مرتضی بن ملا اقا جان طالقانی(استاد علامه محمد تقی جعفری)،سید حسن اقا نجفی قوچانی و...از جمله شاگردان وی بودند. حکیم جهانگیرخان قشقایی زندگی شریف خود رابا تدریس و ارشاد و عبادت به پایان برد ودر شب یکشنبه 13رمضان سال 1328 قمری به سرای باقی بشتافت و در قبرستان تخت فولاد،پشت تکیه سید محمد ترک دفن گردید