کرامت الله دانشيان

خسرو گلسرخی و کرامت الله دانشيان دو تن از سرافرازترين فرزندان خلق هاى گيلك و ترك٫ در سحرگاه ٢٩ بهمن ١٣٥٢ از سوى رژيم نژاد پرست و استعمار ساخته پهلوى اعدام شدند.

كرامت الله دانشيان فرزند برومند خلق ترك٫ از تركهاى آذرى قشقائى در جنوب ايران و بزرگ شده نيا خاك تاريخى ايل قشقائى٫ آذربايجان بود. كرامت٫ فرزند اول خانواده٫ به سال 1325 در شيراز از مادرى اهل كازرون و پدرى از تركان قشقايى بدنيا آمد. پدرش كه زارعى ساده بود بدنبال بحران اقتصادى ناشى از جنگ جهانى دوم از كشاورزى دست كشيده و براى امرار معاش درجه دار ارتش شد. كرامت در دوران كودكى مادر خويش را به سبب بيمارى از دست داد و هنگامى كه ده ساله بود همراه خانواده اش به تبريز منتقل شد. او در تبريز بزرگ شد و درس خواند و تا پايان دوره دبيرستان در آنجا ماند. كرامت در سالهاى 1342-1343 كه در سال پنجم و ششم دبيرستان منصور تبريز تحصيل مىكرد٫ با معلمى آگاه رو برو شد كه درشكل گيرى نظرى آينده وى٫ جهت يابى و توانايى او در بر زبان آوردن برداشتهاى خويش از ناكامى و ستمگريهاى موجود در جامعه نقش مهمى ايفا نمود. فرزند درجه دار بودن٫ زندگى در كوى درجه داران در جوار كوى افسران و پادگان نظامى در دوران حكومت فاشيست پهلوى او را با شديدترين تبعيضها آشنا ساخت.

وى پس از اخذ ديپلم و خدمت سربازى كه به عنوان سپاهى دانش در يكى از روستاهاى آمل انجام داده بود٫ مدتى در مدرسه هتلدارى تهران٫ و پس از آن در مدرسه تازه تاسيس عالى سينما و تلويزيون به تحصيل پرداخت. در پايان سال اول مدرسه سينما و تلويزيون فيلمى بنام دولت آباد ساخت كه زندگى فلاكت بار مردم زحمت كش دولت آباد رى و فقر و فاقه آنها را به تصوير مىكشيد. پس از بيرون آمدن از مدرسه سينما با الگو قرار دادن صمد بهرنگى و روش وى براى آگاه ساختن كودكان و جوانان ايرانى با انديشه هاى نو و شيوه هاى مبارزاتى براى حل مسائل اجتماعى٫ به مسلك معلمى روى آورد و در روستائى بنام سليران در نزديكى مسجد سليمان آغاز بكار كرد.

اين دوران مصادف با اولين دستگيرى و محكوميت يكساله وى از طرف ساواك بود كه به همراه سه تن از يارانش هنگام ملاقات و گردهم آيىاى در روستاى مذكور بوقوع پيوست. پس از آزادى از زندان٫ بار ديگر به همراه يازده تن ديگر از کارمندان راديو و تلويزيون ايران توسط نفوذى ساواك٫ به اتهام تشکيل گروهي مخفي جهت گروگانگيرى پسر شاه براى آزادى زندانيان سياسى دستگير شد. وى پس از دفاعى بسيار محكم و قهرمانانه در دادگاه نظامى به اعدام محكوم شد و در 29 بهمن سال 1352 به همراه خسرو گلسرخى در ميدان چيتگر تهران اعدام شد.

از يادگارهاى ماندگار انسان زيبا٫ كرامت دانشيان سرود بهاران خجسته باد است كه آنرا با چند بيت از شعري بنام "سرود بهار" (هوا دلپذير شد) در زندان ساخته و به خارج از زندان رسانده است. (اين شعر كه در سوگ "پاتريس لومومبا" و خطاب به همسر او از سوى "دكتر عبدالله بهزادي" گفته شده است٫ در اسفند ماه 1339 در مجلهُ سپيد و سياه چاپ شده است). پس از اعدام دانشيان٫ شاملو شعري در وصف او سرود که اين شعر را روي سنگ قبر او در قطعه ۳۳ بهشت زهرا نيز نوشته اند:
«...دريغا!
شير آهن کوه مردا که تو بودي...»
(.....يازيق! آسلان دمير ائره ن داغ كى سن ايدين....م.ب.)